Polling Rate hay Scan Rate: Thông số nào quan trọng hơn trên bàn phím từ tính (HE)?

Trong cuộc đua vũ trang của các thiết bị gaming gear, những con số "khủng" luôn là tâm điểm marketing. Từ 1000Hz, 4000Hz cho đến 8000Hz, người dùng liên tục bị "bombard" bởi các thuật ngữ kỹ thuật. Đặc biệt với sự trỗi dậy của bàn phím Hall Effect (HE) và tính năng Rapid Trigger, cuộc tranh luận giữa Polling Rate và Scan Rate trở nên gay gắt hơn bao giờ hết.

Vậy thực chất, thông số nào quyết định độ nhạy của bàn phím? Bạn nên ưu tiên cái nào khi chọn mua bàn phím HE? Hãy cùng phân tích sâu hơn.

1. Định nghĩa lại các khái niệm

Để hiểu rõ vấn đề, chúng ta cần tách biệt hai quá trình diễn ra bên trong bàn phím.

Polling Rate (Tần số lấy mẫu)

Đây là tần suất mà bàn phím gửi dữ liệu về máy tính (PC).

• Đơn vị: Hz.
• Ví dụ: Polling rate 1000Hz nghĩa là bàn phím báo cáo cho PC 1000 lần mỗi giây (tương đương độ trễ 1ms). 8000Hz nghĩa là báo cáo 8000 lần mỗi giây (0.125ms).
• Vai trò: Giúp PC cập nhật trạng thái phím nhanh nhất có thể sau khi dữ liệu đã sẵn sàng.

Scan Rate (Tần số quét)

Đây là tần suất mà vi xử lý (MCU) của bàn phím kiểm tra trạng thái của các switch.

• Đơn vị: Hz hoặc kHz.
• Cơ chế: MCU sẽ quét qua ma trận phím để xem phím nào đang được nhấn hoặc (với HE) là phím đó đang ở độ sâu bao nhiêu.
• Vai trò: Đây là bước "thu thập thông tin" đầu vào.

2. Mối quan hệ "Nút cổ chai" (Bottleneck)

Nhiều người lầm tưởng rằng Polling Rate càng cao thì phím càng nhanh. Điều này không hoàn toàn đúng. Hãy tưởng tượng quy trình này như việc gửi thư:

1. Scan Rate: Là tốc độ bạn viết thư xong.
2. Polling Rate: Là tốc độ người đưa thư đến lấy thư mang đi.

Quy tắc vàng: Polling Rate chỉ có ý nghĩa khi Scan Rate đủ nhanh để cung cấp dữ liệu mới.

Nếu bạn có Polling Rate là 8000Hz (siêu nhanh) nhưng Scan Rate chỉ 1000Hz (chậm hơn), thì trong 8 lần PC hỏi "có gì mới không?", bàn phím chỉ trả lời được 1 lần là có dữ liệu mới, 7 lần còn lại là dữ liệu cũ. Lúc này, con số 8000Hz trở nên vô nghĩa về mặt hiệu năng thực tế.

3. Tại sao Scan Rate đặc biệt quan trọng trên bàn phím HE?

Trên bàn phím cơ truyền thống, Scan Rate chỉ cần xác định trạng thái 0 hoặc 1 (nhận hoặc không nhận). Nhưng với bàn phím từ tính (HE), câu chuyện phức tạp hơn nhiều.

Xử lý tín hiệu Analog

Switch HE hoạt động dựa trên cảm biến từ trường. MCU phải đọc giá trị điện áp liên tục để xác định chính xác độ sâu hành trình phím (ví dụ: phím đang lún xuống 0.1mm, 1.5mm hay 3.0mm).

Yếu tố sống còn của Rapid Trigger

Tính năng Rapid Trigger (ngắt/nhận phím ngay lập tức khi thay đổi hành trình) phụ thuộc hoàn toàn vào Scan Rate.

• Để Rapid Trigger hoạt động mượt mà ở độ nhạy 0.1mm, MCU phải quét vị trí nam châm liên tục với tốc độ cực cao.
• Nếu Scan Rate thấp, bàn phím sẽ không kịp nhận ra bạn đã nhấc tay lên một chút, dẫn đến tính năng Rapid Trigger bị "khựng" hoặc thiếu chính xác.

Kết luận: Trên bàn phím HE, Scan Rate cao là nền tảng bắt buộc để các tính năng cao cấp hoạt động đúng nghĩa.

4. Bảng so sánh nhanh

Đặc điểm	Polling Rate (Giao tiếp PC)	Scan Rate (Nội bộ bàn phím)
Chức năng	Gửi gói tin USB về máy tính.	Đọc vị trí nam châm/switch.
Ảnh hưởng bởi	Giao thức USB, Driver.	Sức mạnh chip xử lý (MCU), thuật toán.
Tầm quan trọng	Cần thiết, nhưng bị giới hạn bởi Scan Rate.	Cốt lõi của độ chính xác trên bàn phím HE.
Thông số lý tưởng	1000Hz - 8000Hz.	Phải luôn lớn hơn hoặc bằng Polling Rate.

5. Vậy cái nào quan trọng hơn?

Câu trả lời ngắn gọn: Scan Rate quan trọng hơn (với vai trò là nền tảng).

Tuy nhiên, trong thực tế sử dụng, bạn cần sự đồng bộ.

1. Nếu Scan Rate thấp: Bàn phím sẽ bị "lag" nội bộ. Dù bạn cắm 8000Hz Polling rate thì độ trễ thực tế (End-to-end latency) vẫn cao. Đây là trường hợp của nhiều bàn phím HE giá rẻ sử dụng MCU yếu.
2. Nếu Polling Rate thấp (dưới 1000Hz): Dù bàn phím quét siêu nhanh, nhưng việc gửi dữ liệu về PC bị chậm, gây nghẽn cổ chai.

Lời khuyên cho người dùng:

Khi tìm mua bàn phím HE (như Wooting, Arbiter Studio, DrunkDeer, v.v.), đừng chỉ nhìn vào tem dán "8K Polling Rate". Hãy tìm hiểu về:

• Độ trễ thực tế (Latency): Đây là kết quả tổng hợp của cả Scan và Polling.
• Hiệu năng Rapid Trigger: Xem các bài review kỹ thuật để biết bàn phím có bị "deadzone" hay phản hồi chậm khi nhả phím không (đây là dấu hiệu của Scan Rate/Processing kém).

Kết luận

Trên bàn phím HE, Scan Rate là "bộ não" xử lý độ chính xác, còn Polling Rate là "con đường" vận chuyển tốc độ cao. Bạn không thể chạy xe đua F1 (8K Polling) trên một con đường dakar gồ ghề (Low Scan Rate).

Một bàn phím HE tốt phải có Scan Rate đủ cao để "nuôi" Polling Rate và đảm bảo tính năng Rapid Trigger hoạt động hoàn hảo. Đừng để những con số marketing đánh lừa, hãy chọn sự đồng bộ và sức mạnh xử lý thực tế.

Xem thêm những mẫu bàn phím HE hỗ trợ Rapid Trigger tốt nhất tại Phong Cách Xanh.